Bảo tàng bốn phương
Bảo tàng Lịch sử Quân sự Việt Nam - điểm đến thú vị, hấp dẫn
Bảo tàng Lịch sử Quận sự Việt Nam được thành lập ngày 17/7/1956, trực thuộc Tổng cục Chính trị, Bộ Quốc Phòng, địa chỉ tại số 28A đường Điện Biên Phủ, quận Ba Đình, thành phố Hà Nội. Bảo tàng hiện đang trưng bày và lưu giữ những hình ảnh, hiện vật, tài liệu phản ánh về lịch sử quân sự Việt Nam từ thời Hùng Vương dựng nước cho đến giai đoạn ngày nay, với gần 16 vạn hiện vật đó có nhiều hiện vật quý, đặc biệt là 04 bảo vật quốc gia, gồm: Máy bay MIG 21 số hiệu 4324; Máy bay MIG 21 số hiệu 5121, Tấm Bản đồ Quyết tâm chiến dịch Hồ Chí Minh; Xe tăng T54B số hiệu 843.
Sau khi được thành lập Bảo tàng Lịch sử Quân sự Việt Nam với tên là Bảo tàng Quân đội đã tổ chức sưu tầm tài liệu, hiện vật; đến ngày 21 tháng 12 năm 1959, lễ khánh thành Bảo tàng Quân đội được tổ chức trọng thể nhân kỷ niệm 15 năm ngày thành lập Quân đội nhân dân Việt Nam (22/12/1944 -22/12/2959). Bảo tàng Quân đội chính thức được mở cửa phục vụ khách tham quan. Tới duyệt nội dung trưng bày bảo tàng trước khi mở cửa phục vụ đón khách tham quan, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã nói “Bảo tàng Quân đội là một cuốn sử sống có tác dụng rất to lớn đến việc giáo dục truyền thống tốt đẹp của dân tộc cho người Việt Nam, nhất là thế hệ trẻ. Bảo tàng Quân đội còn giúp khách nước ngoài hiểu rõ về Việt Nam ta về cuộc đấu tranh chính nghĩa của nhân dân ta. Vì vậy, Bảo tàng phải tạo điều kiện tốt nhất cho khách đến tham quan”.
Cuối năm 1959, Ban Xây dựng Bảo tàng Quân đội được đổi tên thành Phòng Bảo tàng Quân đội trực thuộc Cục Tuyên huấn, Tổng cục Chính trị. Nhiệm vụ của Phòng Bảo tàng Quân đội lúc này là: Đón tiếp, hướng dẫn khách tham quan; bảo vệ, bảo quản hiện vật, kho tàng; tu bổ, sửa chữa nhỏ hệ thống trưng bày. Trong giai đoạn này, công tác tuyên truyền, phục vụ khách tham quan là nhiệm vụ trọng tâm của Bảo tàng. Sau gần 5 năm mở của đón khách tham quan, ngày 15/5/1964, Tổng cục chính trị quyết định nâng cấp Phòng Bảo tàng Quân đội thành Viện Bảo tàng Quân đội trực thuộc Tổng cục Chính trị. Tháng 7/ 1994, Bảo tàng được xếp hạng là bảo tàng cấp quốc gia.
Ngày 4/12/2002, Thủ tướng Chính phủ ra quyết định số 1155/QĐ-TTg đổi tên Viện Bảo tàng Quân đội thành Bảo tàng Lịch sử Quân sự Việt Nam.

Hệ thống trưng bày của Bảo tàng Lịch sử Quân sự Việt Nam chia làm hai phần: Phần trưng trưng bày trong nhà và bày ngoài trời.
Trưng bày trong nhà
Phần trưng bày trong nhà được thể hiện bằng những hình ảnh, hiện vật, tài liệu khoa học phản ánh về lịch sự quân sự Việt Nam qua từng giai đoạn lịch sử. Ngoài ra còn có các chuyên đề bổ trợ. Cụ thể:
Chủ đề 1: Lịch sử Quân sự Việt Nam từ thời Hùng vương dựng nước đến đầu thể kỷ thứ X.
Ở chủ đề thứ nhất bằng các giải pháp mỹ thuật cùng các tài liệu hiện vật nhằm phản ảnh công cuộc dựng nước và giữ nước của các vua Hùng đến trước năm 1930.

<Một góc trưng bày tại Bảo tàng Lịch sử Quân sự Việt Nam>
Chủ đề 2: Lịch sử Quân sự Việt Nam thời kỳ tiền khởi nghĩa (1930 - 1945)
Giới thiệu sự ra đời của Đảng Cộng sản Việt Nam, sự ra đời của tổ chức vũ trang cách mạng Việt Nam (Quân đội nhân dân Việt Nam) và Tổng khởi nghĩa giành chính quyền cách mạng tháng tám, nước Việt Nam dân chủ cộng hòa ra đời.
Chủ đề 3: Lịch sử Quân sự Việt Nam trong kháng chiến chống thực dân Pháp (1946 - 1954)
Phần trưng bày thể hiện đường lối, nghệ thuật quân sự của Quân đội Việt Nam làm thất bại chiến lược “đánh nhanh thắng nhanh” của thực dân Pháp, mà đỉnh cao là “Chiến dịch Điện Biên Phủ” buộc thực dân Pháp phải ký hiệp định Giơ - ne – vơ.
Chủ đề 4: Lịch sử Quân sự Việt Nam trong kháng chiến chống Mỹ, cứu nước (1954 - 1975)
Giới thiệu những hiện vật miền Bắc xây dựng quân đội chính quy, hiện đại, dáp ứng yêu cầu của cách mạng Việt Nam trong giai đoạn mới sẵn sàng bảo vệ miền Bắc xã hội chủ nghĩa. Quân đội đã cùng với đồng bào miền Nam từng bước làm thất bài các kế hoạch chiến lược của đế quốc Mỹ, đỉnh cao là chiến dịch Hồ chí Minh năm 1975 kết thúc thắng lợi trọn vẹn cuộc kháng chiến chống Mỹ, cứu nước.

<Xe tăng số 843, là một trong số những chiếc xe đầu tiên tiến vào Dinh Độc Lập ngày 30/4/1975>
Chủ đề 5: Lịch sử Quân sự Việt Nam từ năm 1975 đến nay
Quân đội nhân dân với vai trò là một lực lượng nòng cốt trong thực hiện nhiệm vụ bảo vệ Tổ quốc và lực lượng chính trị tuyệt đối trung thành, tin cậy của Đảng, Tổ quốc, Nhân dân, tiếp tục xây dựng theo hướng “cách mạng, chính quy, tinh nhuệ, từng bước hiện đại”.
Ngoài phần trưng bày theo chủ đề Bảo tàng Lịch sử Quân sự Việt Nam giới thiệu đến khách tham quan 3 chuyên đề:
* Chuyên đề: Vũ khí thô sơ, tự tạo trong chiến tranh giải phóng dân tộc
Giới thiệu bộ sưu tập vũ khí thô sơ, tự tạo thể hiện sự sáng tạo, mưu trí của bộ đội cụ Hồ đã làm nên hai cuộc kháng chiến vĩ đại của dân tộc.
* Chuyên đề: Thế giới ủng hộ Việt Nam kháng chiến
Phản ảnh sự giúp đỡ chí tình, sự ủng hộ to lớn về vật chất và tinh thần của anh em bầu bạn khắp năm châu đối với cuộc kháng chiến của Nhân dân Việt Nam.
* Chuyên đề: Bà Mẹ Việt Nam anh hùng.
Trưng bày giới thiệu những kỷ vật gắn với cuộc sống đời thường của các bà mẹ và các liệt sỹ - những người con thân yêu của các mẹ đã đóng góp công lao to lớn cho sự nghiệp giải phóng dân tộc.
Trưng bày ngoài trời
Khu trưng bày ngoài trời được hình thành với mục đích bổ sung cho phần trưng bày trong nhà, tạo cho bảo tàng một hệ thống trưng bày hoàn chỉnh, lập nên một không gian văn hóa sinh động, hấp dẫn. Trưng bày ngoài trời của Bảo tàng Lịch sử Quân sự Việt Nam là những hiện vật khối lớn có ý nghĩa lịch sử rất giá trị bao gồm cả hiện vật từ phía Việt Nam và chiến lợi phẩm thu được của đối phương trong hai cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp và đế quốc Mỹ.

<Máy bay MiG -21 số hiệu 4324 thuộc Trung đoàn 921, Sư đoàn 371 Không quân nhân dân Việt Nam>
Hàng năm Bảo tàng Lịch sử Quân sự Việt Nam đón hàng vạn lượt khách trong và ngoài nước đến tham quan, học tập. Có thể nói Bảo tàng Lịch sử Quân sự Việt Nam là một thiết chế văn hóa giáo dục quan trọng, đã và đang góp phần vào sự nghiệp giáo dục truyền thống, chính trị tư tưởng cho các thế hệ cán bộ, chiến sĩ hiện nay, bảo tồn và phát huy giá trị di sản văn hóa quân sự Việt Nam- một bộ phận quan trọng của di sản văn hóa Việt Nam.
<Khách tham quan tại Bảo tàng Lịch sử Quân sự Việt Nam>
<Phạm Phong - Bảo tàng CAND>